برگزاری نشست فرهنگی با موضوع «بررسی جامعه‌شناختی تأثیر عوامل اجتماعی بر گرایش زوجین به تک‌فرزندی» در مدرسه علمیه تخصصی فاطمه‌الزهرا(سلام‌الله‌علیها) با حضور جناب حجت‌الاسلام و المسلمین صالحی‌زاده، دکترای جامعه‌شناسی در روز 12 آذر 

🔹ابتدا استاد بیان کرد که در موضوع جمعیت و فرزندآوری، مباحث متعددی قابل طرح است که در این جلسه به صورت فشرده به برخی از آن‌ها پرداخته می‌شود. ایشان با اشاره به تحولات جمعیتی در دهه‌های اخیر، خاطرنشان کردند که در ابتدا رویکردی انسانی و مبتنی بر محدودیت منابع شکل گرفت؛ بدین ترتیب که تصور می‌شد افزایش جمعیت به کاهش منابع منجر خواهد شد. اما پس از گذشت سال‌ها، مطالعات نشان داد که این نگاه ساده‌انگارانه بوده است؛ زیرا افزایش جمعیت می‌تواند با افزایش نوآوری و تولید همراه باشد. به عنوان مثال، افزایش تقاضا برای آب، می‌تواند به توسعه فناوری‌های تصفیه و تولید آب بینجامد. بنابراین، جمعیت بیشتر می‌تواند به معنای ظرفیت بالاتر برای بهبود کیفیت زندگی باشد.

🔹استاد افزود که نرخ جمعیت بر اساس نسبت تولدها به مرگ‌ومیرها محاسبه می‌شود و نرخ رشد استاندارد، حفظ تعادل بین این دو عامل است. ایشان تأکید کردند که سیاست‌های کنترل جمعیت در ایران به گونه‌ای اجرا شد که در نهایت جامعه به سمت الگوهای کاهشی شدید از جمله تک‌فرزندی یا حتی عدم فرزندآوری سوق یافت. این تغییر الگو، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای را در پی داشته است که نیازمند تحلیل عمیق جامعه‌شناختی است.

🔹در ادامه تأکید نمودند که از جمله عوامل مؤثر در گرایش به تک‌فرزندی یا عدم فرزندآوری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: نخست، گسترش فردگرایی سکولار که در آن فرد ترجیح می‌دهد در انزوا زندگی کند و از تعهدات خانوادگی دوری می‌جوید. دوم، سیاست‌های تشویقی مستقیم و غیرمستقیم برای کاهش فرزندآوری مانند ترویج نگهداری از حیوانات خانگی به جای فرزند. سوم، شبهات و باورهای نادرست درباره مسائل اقتصادی؛ به‌گونه‌ای که بسیاری از زوج‌ها به تصور ناتوانی مالی از فرزندآوری صرف‌نظر می‌کنند، در حالی که این احساس ناامنی اقتصادی، لزوماً با واقعیت منطبق نیست. به عنوان نمونه، در بین اقشار مرفه نیز تمایل به تک‌فرزندی مشاهده می‌شود. ایشان در جمع‌بندی هشدار دادند که نرخ جمعیت ایران در حال کاهش است و لازم است با آگاه‌سازی جامعه و اصلاح سیاست‌ها، زمینه برای افزایش جمعیت و حفظ پویایی نسل‌های آینده فراهم گردد.